Միջնադարյան Հայաստանի մայրաքաղաք Դվինի ավերակները գտնվում են Արարատի մարզի Արտաշատ քաղաքի հարևանությամբ: Հայոց Խոսրով Կոտակ թագավորը Արտաշատից ոչ հեռու գտնվող բլրի վրա հիմնեց երկրի նոր մայրաքաղաքը’ Դվինը։Դվինը հիմնադրվել է 4-րդ դարի առաջին կեսին Դվինը դարձավ նաև Հայաստանի հոգևոր, մշակութային կենտրոնը 1946-1976 թ. Դվինի արշավախմբի աշխատանքները ղեկավարում էր պրոֆ. Կարո Ղաֆադարյանը: Նրա աշակերտները հաջողությամբ շարունակեցին իրենց ուսուցչի գործը:470-ական թվականներից սկսած քաղաքը համարվում էր հայոց հոգևոր կենտրոնը՝ ուր շուրջ 400 տարի նստել են Հայոց հայրապետները:Դվինը արաբերեն կոչվում է Դաբիլ, հուներեն Դուվիոս
Արտաշատ
Արտաշատը գտնվում է Արաքս գետի ափին, Արարատյան դաշտում Ներկայիս Արտաշատ քաղաքն ունի մոտ 29000 բնակչություն։Արտաշատը ներկայումս Արարատի մարզի մարզկենտրոնն է։ Կառուցվել է հայոց Արտաշես Ա արքայի կողմից մ.թ.ա.(Մեր թվականից առաջ) Ամբողջ հայոց պատմության մեջ Արտաշատը միակն է ով չորս դար, իհարկե կրճատումներով, եղել է Հայաստանի մայրաքաղաք