Մայիս ամսվա աշխատանքներ.7-րդ դասարանԽնդիր 1

S

Չորս շոկոլադե սալիկների գինը 6 եվրոյով ավել է մեկ սալիկի գնից: Ինչի՞ է հավասար մեկ շոկոլադե սալիկի գինը:

2

Խնդիր 2

 

Բագրատն ուզում է լրացնել աղյուսակը՝ երեք դատարկ վանդակներում գրելով մեկական թիվ: Նա ցանկանում է, որ առաջին երեք թվերի գումարը լինի 100, մեջտեղի երեք թվերի գումարը՝ 200 և վերջին երեքինը՝ 300: Ի՞նչ թիվ պետք է գրի Բագրատը աղյուսակի կենտրոնում:

30,60,110

 

Խնդիր 3

 

Դավիթը ցանկանում է տեղադրել 1-ից մինչև 12-ը բոլոր տասներկու թվերը շրջանագծի վրա այնպես, որ ցանկացած հարևան թվերի տարբերությունը միշտ լինի կա՛մ 2, կա՛մ 3: Հետևյալ թվերից որո՞նք պետք է լինեն հարևան:

(A) 5և 8

 

(B) 3և 5

 

(C) 7և 9

 

(D) 6ԵՒ 8

 

(E) 4 և 6

 

Խնդիր 4

 

Պարանը ծալում են երկու հավասար մասի, ապա նորից են ծալում երկու հավասար մասի, ու կրկին ծալում են երկու հավասար մասի: Վերջապես ծալած պարանը կտրում են՝ ստանալով մի քանի կտոր: Կտորներից երկուսի երկարությունը 9մ և 4մ է: Բերված թվերից ո՞րը չի կարող լինել ամբողջական պարանի երկարությունը:

(A) 52 (B) 68 (C) 72 (D) 88 (E) Բոլոր պատասխանները հնարավոր են:

 

Խնդիր 5

 

Օդանավակայանում կա հորիզոնական շարժասանդուղք, որի երկարությունը 500 մետր է և որը շարժվում է 4 կմ/ժ արագությամբ: Անուշը և Դավիթը միասին կանգնում են շարժասանդուղքին: Անուշը քայլում է շարժասանդուղքի նկատմամբ 6 կմ/ժ արագությամբ, իսկ Դավիթը չի քայլում: Շարժասանդուղքից Անուշի իջնելու պահին որքա՞ն էր նրա հեռավորությունը Դավիթից:

 

Խնդիր 6

 

Այգու յուրաքանչյուր արահետի երկարությունը 100 մ է: Արևիկն ուզում է գնալ A-ից B` ցանկացած արահետով անցնելով ոչ ավել, քան մեկ անգամ: Ինչի՞ է հավասար հնարավոր ամենաերկար ճանապարհ

 

ի երկարությունը, որը նա կարող է ընտրել:

 

Մաթեմատիկա աբ հաշվետվություն

Այս տարի մաթեմատիկա ա.բ.-ն զարգացրեց իմ մտածելակերպը, այս տարվա խնդիրները ավելի հեշտ էին համար և ես ավելի լավ եմ հասկանում

Մաթեմատիկա ա.բ.

Մաթեմատիկա ա.բ.

Մաթեմատիկա ա.բ.

Մաթեմատիկա առանց բանաձեւի

Թվային օրինաչափություններ

 

Պատմության տարվա հաշվետվություն

Սեպտեմբեր

Հավասարություն

Նորքարիդարյան հեղափոխությունը և հայ ժողովրդի կազմավորման սկիզբը

Վանի թագավորության վերելքն ու անկումը

Հոկտեմբեր

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ․ նախագիծ

Վանի թագավորության սոցիալ-տնտեսական և մշակութային կյանքը

Երվանդական Հայաստանի կազմավորումը և Աքեմենյան Պարսկաստանը

Հայկական աշխարհակալ տերությունը. Տիգրան 2-րդ Մեծ

Նոյեմբեր

Արտաշեսյան Հայաստանի կազմավորումը

Հայկական աշխարհակալ տերությունը. Տիգրան 2-րդ Մեծ

Հայ-հռոմեական պատերազմներն ու Տիգրան Մեծի կայսրության փլուզումը

Դեկտեմբեր

Վարդերի հեղափոխություն

Արտաշեսյան Հայաստանի սոցիալ- տնտեսական և մշակութային կյանքը

Փետրվար

https://iricyanarpi.edublogs.org/2025/02/10/%d5%bf%d6%80%d5%a4%d5%a1%d5%bf-%d5%b4%d5%a5%d5%ae%d5%ab-%d5%a3%d5%a1%d5%b0%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%ac%d5%b8%d6%82%d5%a9%d5%b5%d5%b8%d6%82%d5%b6%d5%a8-%d6%87-%d6%84%d6%80%d5%ab%d5%bd%d5%bf%d5%b8%d5%b6/https://iricyanarpi.edublogs.org/2025/02/17/5967/

ֆրանսիան միջնադարում

Մարտ

պայքար ինքնավարության համար

Հայաստանը և պարսկա-բյուզանդական մրցակցությունը VI դարում

Ապրիլ

Ռենեսանս

Հայ մշակույթի ոսկեդարը

Մայիս

Բնական գիտություններն ու արվեստը V-IX դարերում

Բագրատունիների հաստատումը հայոց գահին

Կարդալ բայը չի սիրում հրամայական | Դանիել Պենակ

 «Այո,  ես  այնքան  խիտ  օրակարգ  ունեմ,  որտեղի՞ց  կարդալու  ժամանակ  գտնեմ:  Ումի՞ց  խլեմ՝  ընկերների՞ց,  հեռուստացույցի՞ց,  ճամփորդությունների՞ց,  ընտանեկան  հավաքների՞ց,  դասերի՞ց»:
Որտեղի՞ց  կարդալու  ժամանակ  գտնել:
Լուրջ  պրոբլեմ  է,  որը,  սակայն,  պրոբլեմ  չէ  բնավ:
Որքան  հաճախ  է  առաջանում  «երբ  կարդալ»  հարցադրումը,  նշանակում  է՝  այդքան  չկա  նաև  կարդալու  ցանկություն:  Եթե  մտածենք,  կտենենք,  որ  կարդալու  ժամանակ  ոչ  ոք  երբեք  չունի.  չունեն  փոքրերը,  պատանիները,  մեծերը:  Կյանքը  կարդալու  համար  անվերջանալի  խոչընդոտ  է:
—  Կարդալ…Ուրախությամբ  կկարդայի,  բայց  աշխատանքս,  երեխաները,  կենցաղային  հոգսերը.  Ժամանակ  չկա:
—  Ինչպես  եմ  ձեզ  նախանձում,  որ  կարդալու  ժամանակ  ունեք:
Իսկ  ինչո՞ւ  այն  մյուսը,  որն  աշխատում  է,  վազում  խանութներով,  երեխաներ  մեծացնում,  մեքենա  վարում,  երեք  տղամարդու  հետ  սիրախաղ  անում,  ատամնաբույժի  մոտ  գնում,  մեկ  շաբաթից  պատրաստվում  տեղափոխվել.  ինչո՞ւ  նա  ունի  կարդալու  ժամանակ,  իսկ  միայնակ  բարոյախոսը  չունի:
Կարդալու  ժամանակը  միշտ  գողացված  ժամանակն  է:  Ումի՞ց  գողացված:  Ասեմ,  գողացված՝  ապրելու  պարտավորությունից:
Կարդալու,  ինչպես  և  սիրելու  ժամանակը,  լայնացնում  է,  մեծացնում  է  րոպեներից  և  վայրկյաններից  կազմված  ժամանակը:
Եթե  սերը  ստիպված  լինեինք  դիտարկել  ժամանակի  բաշխման  տեսանկյունից,  ո՞վ  կհամարձակվեր  սիրել:  Ո՞վ  ունի  սիրահարված  լինելու  ժամանակ:  Միևնույն  ժամանակ  ինչ-որ  մեկը  երբևէ  հանդիպե՞լ  է  սիրահարվածի,  ով  սիրելու  ժամանակ  չի  գտնում:
Երբեք  կարդալու  ժամանակ  չեմ  ունեցել,  բայց  ոչ  մի  բան,  երբեք  չի  կարողացել  խանգարել  ինձ  դուր  եկած  վեպը  կարդալուն:
ԸՆթերցանությունը  չի  կապվում  հասարակական  կյանքի  ձևաչափի  հետ,  այն,  ինչպես  և  սերը,  կենսակերպ  է:  Հարցն  այն  չէ,  թե  ես  ունեմ  կարդալու  ժամանակ  (ժամանակ,  որն  ի  դեպ  ոչ  ոք  ինձ  չի  տա),  այլ  այն՝  կնվիրեմ  ես  ինձ  ընթերցող  լինելու  երջանկությունը,  թե  ոչ:

Առաջադրանքներ

 

Ա) Քննարկե՛ք հետևյալ հատվածները․

 

Կարդալու, ինչպես և սիրելու ժամանակը, լայնացնում է, մեծացնում է րոպեներից և վայրկյաններից կազմված ժամանակը:

 

ԸՆթերցանությունը չի կապվում հասարակական կյանքի ձևաչափի հետ, այն, ինչպես և սերը, կենսակերպ է:

 

Կարդալու ժամանակը միշտ գողացված ժամանակն է: Ումի՞ց գողացված: Ասեմ, գողացված՝ ապրելու պարտավորությունից:

 

Հարցն այն չէ, թե ես ունեմ կարդալու ժամանակ (ժամանակ, որն ի դեպ ոչ ոք ինձ չի տա), այլ այն՝ կնվիրեմ ես ինձ ընթերցող լինելու երջանկությունը, թե ոչ:

 

Բ) Մեկնաբանե՛ք պատումի վերնագիրը ․«Կարդալ բայը չի սիրում հրամայական»։ Ներկայացրեք Ձեր հիմնավորված վերաբերմունքն ու տեսակետը Դանիել Պենակի այս պատումի վերաբերյալ։

Իմ կարծիքով այս վերնագիրը նշանակում է որ մարդուն եթե ստպես կարդալ նա չի կարդա։

12-16 МАЙ

ТЕМА ИЗОБРЕТАТЕЛИ. XXI ВЕК – ВЕК ПРОГРЕССА

УРОК 1

1.Прочитайте рассказ

РЕКОРДЫ СКОРОСТИ НА РЕЛЬСАХ

В 1813 году Джордж Стефенсон создал первый паровоз. Через три года
паровоз был улучшен. Поезд мог перевозить грузы и развивал скорость 10
километров в час.

В 1879 году на выставке в Берлине была показана электрическая железная дорога. Скорость состава составляла всего 7 км/ч. Уже в 1903 году
экспериментальный электровагон братьев Сименс развил скорость в
210 км/ч. В те времена это была совершенно фантастическая скорость!
Первая высокоскоростная железная дорога появилась в Японии
в октябре 1964 года. Этот транспорт
получил у японцев название «поезд-пуля». Поезда разгоняются до
320 км/ч.
Сейчас самый быстрый поезд в
мире — поезд на магнитной подушке. Он относится к моноре՛льсовому
транспорту. В отличие от электропоездов, он не касается поверхности
рельса, а движется и управляется с помощью электромагни՛тного поля.
Этот поезд может соревноваться с самолётом. В 2015 году японский поезд
на магнитной подушке разогнался до 600 км/ч.
Поезда будущего. В 1909 году была предложена идея ва՛куумного поезда.
Скорость движения в ва՛куумной трубе может достигать 800км/ч.
В 2012 году американский инженер и миллиардер Илон Маск объявил,
что хочет создать новое транспортное средство, которое будет в два раза
быстрее самолёта и в три-четыре раза быстрее скоростного поезда. Это
будет поезд на воздушной подушке. Он будет двигаться внутри вакуумной
трубы со скоростью 1200 км/ч.
По материалам интернета
рельс — желе՛зная полоса՛, по кото՛рой дви՛гаются колёса пое՛зда или трамва՛я
электромагни՛тный — էլեկտրամագնիսական
ва՛куум — пустота՛, где нет во՛здуха

2.Найдите и прочитайте ответы на вопросы в тексте.

1.Какие научные идеи будут использованы в поездах будущего? 2.Почему эти
поезда смогут соревноваться с самолётами? 3.Кто создал первый паровоз? 4.Какую скорость развил электровагон братьев Сименс? 5.Где и когда появилась первая высокоскоростная железная дорога? 7. Чем отличается самый быстрый в мире поезд от паровоза и электровоза? 8.Какие новые научные решения были в нём использованы?

3. Ответьте на вопросы.

1.Чем отличается электропоезд от паровоза?
2.Какой из этих поездов лучше с точки зрения охраны природы?

3.Почему вы так думаете?

4. Почему в Японии скоростной поезд называется «поезд-пуля»?

5. Какой поезд является сегодня самым быстрым в мире?

6. В чём состоит идея вакуумного поезда?

7. Какой проект хочет осуществить Илон Маск?

4. Прочитайте текст про себя. Скажите, какие важнейшие открытия и
изобретения были сделаны за последние сто лет.

НОВЕЙШИЕ ОТКРЫТИЯ И ИЗОБРЕТЕНИЯ. ЧТО ДАЛЬШЕ?

Новейшие изобретения могут изменить наши взгляды на мир. То, что
раньше было мечтой или фантазией писателей-фантастов, сегодня вошло в
нашу жизнь. Хорошо известные нам сказки о ковре-самолете или волшебном
зеркальце превратились в современные самолёты и космические корабли,
цветное телевидение, мобильные телефоны и компьютеры. Полёт человека в
космос, высадка людей на Луне, изобретение лазера, компьютера, интернета,
роботов, использование атомной энергии, лечение неизлечимых ранее
болезней и изучение языка животных — таков неполный список изобретений
человечества за последние годы.
За последние сто лет было сделано много важных изобретений и открытий.
Открытием прошлого века стал самолёт. Невозможно представить
современную жизнь без мобильного телефона, компьютера и интернета.
Сегодня уже существует космический туризм.
Возникают новые проблемы, которые выдвигают перед учёными новые
задачи: глобальное потепление, смертельные болезни, сокращение приро՛дных
ресу՛рсов, перенаселе՛ние плане՛ты, международные конфликты. Человек попрежнему продолжает совершать открытия, изучает окружающий мир и самого
себя. Удивительная история изобретений и открытий продолжается…
По материалам интернета
приро՛дные ресу՛рсы — բնական պաշարներ

перенаселе՛ние плане՛ты — մոլորակի գերբնակեցում

5.Найдите в тексте и прочитайте ответы на следующие вопросы.

  1. Как в последние годы изменяются наши взгляды на жизнь? 2. Какие
    открытия и изобретения были совершены за последние сто лет? 3. Что можно назвать настоящим изобретением? 4. Какие проблемы возникли в последние годы?

 

6. Измените предложения по образцу.
Образец: Человек придумал машины. (придуманы) — Машины придуманы
человеком.

  1. Американские учёные создали атомную бомбу. (создана) 2. Человек
    открыл полезные свойства огня. (открыты) 3. Петров изобрёл электрическую
    лампочку. (изобретена) 4. Резерфорд открыл атомное ядро. (открыто) 5. Рабочие построили дом. (построен) 6. Художник нарисовал рисунок. (нарисован)

7.Ответьте на вопросы.

1.Какие сказочные предметы стали реальностью в наше время? 2. Какие
важные открытия изменили жизнь людей в последнее время? 3. Какие из
изобретений, сделанных в последние годы, является самыми важными, по
вашему мнению? 4. Удастся ли людям справиться со вновь возникающими
проблемами? 5. Какие новые открытия ждут нас в ближайшем будущем?

8.Согласны ли вы с тем, что…

1.Для людей, живших сто лет назад, наша жизнь показалась бы сказкой. 2. В
нашу жизнь вошли такие изобретения, о которых люди раньше даже не могли
мечтать. 3. Скоро придёт такое время, когда изобретать будет больше нечего. 4.Нет таких проблем, которые люди не могли бы решить.

УРОК 2

1. Учёные заинтересовались языком животных. Могут ли животные
разговаривать? Есть ли у них свой язык? Прочитайте текст. Удалось ли
научить обезьяну человеческому языку?

УОШО
Учёные задумались над вопросом: «Почему так трудно научить обезьяну
человеческому языку? Может быть, дело в том, что обезьяна не может
говорить так, как мы?»
В языке обезьян есть около тридцати звуков, но все они похожи на
крики. Может быть, попробовать обучить обезьяну языку же՛стов, которым
пользуются глухонемы՛е?
Учёные приступили к работе. Ученицей стала молодая шимпанзе Уошо.
Ей было всего три года.
Учёные разговаривали в присутствии Уошо только на языке жестов. И
что же? Прошло семь месяцев. Обезьяна выучила первые четыре жеста. А
за два с половиной года Уошо выучила более шестидесяти жестов.
И вот что было самое главное: животное научилось соединять отдельные знаки в предложения. Обезьяна применяет известные ей жесты не
только для обозначения предметов. Она уверенно пользовалась такими
«словами», как: больше, вверх, извините, пожалуйста и многими другими.
Слово-жест открыто сначала относилось к двери, а потом Уошо перенесла его на холодильник, шкаф и даже – на водопроводный кран.
Усвоила Уошо и знаки, обозначающие извините, спасибо, будьте любезны.

Чем больше жестов усваивала Уошо, тем больше она старалась составлять предложения. Когда ей исполнилось шесть лет, она уже строила такие
предложения, как: «Дайте мне, пожалуйста, ключ, чтобы открыть дверь».
Так впервые в истории человек смог поговорить с животным.

По В. Мезенцеву
жест — движе՛ние челове՛ка, име՛ющее определённое значе՛ние или смысл
глухонемо՛й – խուլուհամր

2.Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.

  1. Над каким вопросом задумались учёные?
    Учёные задумались над вопросом: «Почему так трудно научить обезьяну
    человеческому языку? Может быть, дело в том, что обезьяна не может
    говорить так, как мы?»
    2. Какому языку решили научить обезьяну?
    они обучили обезьяну языку же՛стов, которым
    пользуются глухонемы՛е
    3. Чему научилась обезьяна?
    животное научилось соединять отдельные знаки в предложения.
    4. Какие знаки усвоила Уошо?
    больше, вверх, извините, пожалуйста,обозначающие извините, спасибо, будьте любезны.
    5.Как удалось человеку поговорить с животным?

3. а) Перепишите предложения. Вставьте пропущенные буквы.
Когда мы думаем о людях, совершивших революционн.. изобретения, мы
представляем себе гениальн.. учёных. Но так бывает не со всеми знаменит..
открытиями.
Когда мы думаем о людях, совершивших революционные изобретения, мы представляем себе гениальных учёных. Но так бывает не со всеми знаменитыми открытиями.

Картофельные чипсы. Наверное, это единственн.. случай, когда гнев
послужил на пользу человечеству. В середине позапрошл.. века посетитель
одного из нью-йоркск.. ресторанов вернул заказанную жареную картошку. Он
сказал, что кусочки сыр.. и слишком толст.. .
Картофельные чипсы. Наверное, это единственный случай, когда гнев послужил на пользу человечеству.
В середине позапрошлого века посетитель одного из нью-йоркских ресторанов вернул заказанную жареную картошку. Он сказал, что кусочки сырые и слишком толстые.

Шеф-повар, по имени Джордж Крам, так рассердился, что назло клиенту
нарезал картофель так тонко, как только мог, обжарил и хорошенько посыпал
солью. Так появилась самая любим.. (и, возможно, самая вредн..) закуска всех
времён.
Шеф-повар по имени Джордж Крам так рассердился, что назло клиенту нарезал картофель так тонко, как только мог, обжарил и хорошенько посыпал солью.
Так появилась самая любимая (и, возможно, самая вредная) закуска всех времён.
б) Любите ли вы чипсы? Расскажите

4. Составьте из данных слов предложения так, чтобы было понятно,
что все эти события произошли в прошлом. Начните ваш рассказ так:
Учёные провели интересный эксперимент.

  1. они, решить, научить, обезьяна, человеческий, язык.
    Они решили научить обезьяну человеческому языку.
    2. учёные, приступать,к, работа.
    Учёные приступили к работе.
    3. они, разговаривать, на, язык, жесты.
    Они разговаривали на языке жестов.
    4. пройти, семь, долгий, месяцы.
    Прошло семь долгих месяцев.
    5. обезьяна, выучить, новый, слова.
    Обезьяна выучила новые слова.
    6. обезьяна, уверенно, пользоваться, слова.
    Обезьяна уверенно пользовалась словами.
    7. Уошо, строить, длинный, предложения.
    Уошо строила длинные предложения.

5. Соедините части пословиц. Запишите их. Скажите, как вы их понимаете.

Արքիմեդի օրենքը։

ԹԵՄԱ՝

 

§46. Արքիմեդի օրենքը։

 

§48. Մարմինների լողալու պայմանները:

 

Հարցեր և առաջադրանքներ․

 

1. Ո՞րն է հեղուկում արքիմեդյան ուժի առաջացման պատճառը:

 

Արքիմեդյան ուժի առաջացման պատճառը՝ հեղուկի ճնշման տարբերությունն է մարմնի տարբեր մասերի վրա։

 

2. Ի՞նչ մեծություններից է կախված արքիմեդյան ուժը:

 

Կախված է՝ հեղուկի խտությունից, մարմնի սուզված մասի ծավալից, և ձգողական ուժից։

 

3. Ձևակերպեք Արքիմեդի օրենքը:

 

Արքիմեդի օրենքը՝ հեղուկում ընկղմված մարմնի վրա ազդում է վերև ուղղված ուժ, որը հավասար է մարմնի տեղախացրած հեղուկի կշռին։

 

4. Նկարագրեք փորձ, որով կարելի է ստուգել Արքիմեդի օրենքը:

 

Կախել մարմինը կշեռքով օդում և հեղուկում, և չափել երկու դեպքում ուժը՝ տարբերությունը ցույց է տալիս Արքիմեդյան ուժը։

 

5. Կխախտվի՞ արդյոք նկարում պատկերված կշեռքի հավասարակշռությունը, եթե երկու բեռն էլ ամբողջովին ընկղմենք նշված հեղուկների մեջ: ջուր, կերոսին։

 

Կշեռքի հավասարակշռությունը չի խախտվի, եթե մարմինները ամբողջությամբ ընկղմվեն՝ Արքիմեդյան ուժերը հավասարազդում են։

 

6.Որ դեպքում է մարմինը՝ ա. խորասուզվում հեղուկում; բ. լողում նրա ներսում, գ. լողում նրա մակերևույթին:

 

ա. Խորասուզվում է՝ եթե մարմնի խտությունը փոքր է հեղուկի խտությունից։

բ. Լողում ներսում՝ եթե խտությունները հավասար են։

գ. Լողում մակերևույթին՝եթե մարմնի խտությունը մեծ է հեղուկի խտությունից։

 

7. Ինչո՞ւ մետաղադրամը խորասուզվում է ջրում, սակայն լողում է սնդիկի մակերևույթին?

 

Մետաղադրամը խորասուզվում է ջրում, քանի որ խտությունը մեծ է, բայց լողում է սնդիկի վրա, քանի որ սնդիկի խտությունը ավելի մեծ է։

 

8.Ի՞նչ տեղի կունենա, եթե 950 կգ/մ3 խտությամբ մարմինը գցենք՝

ա/ կերոսինի մեջ, բ/ ջրի մեջ:

 

ա. Կերոսինում՝ կսուզվի։

բ. Ջրում կլողա։

 

9. Օգտվելով խտության աղյուսակից՝ որոշեք, թե որ մետաղներից պատրաստված հոծ առարկաները կխորասուզվեն սնդիկի մեջ, և որո՞նք կլողան նրա մակերևույթին:

 

Եթե մետաղը թեթև է սնդիկից, ապա կլողա։ եթե ծանր է, կսուզվի։

 

10. Նկարում պատկերված են միևնույն մարմնի դիրքերը՝ երկու տարբեր հեղուկներում: Ո՞ր հեղուկի խտությունն է ավելի մեծ:

 

Որտեղ մարմինը ավելի քիչ է ջրում՝ այն հեղուկը խիտ է։

 

11.Ի՞նչ հերթականությամբ կդասավորվեն անոթում իրար չխառնվող երեք հեղուկները՝ ջուրը, կերոսինը սնդիկը: Պատկերեք և բացատրեք այն:

 

Սնդիկ, ջուր, կերոսին։

Գավառական նամականի: Ակսել Բակունց

Գավառական նամականի: Ակսել Բակունց

 

Խաղաղ և իր քեֆին ապրում է փոքրիկ քաղաքը, որ գրպանի քարտեզի վրա չի էլ նշանակված թեկուզ որպես միջակետ: Կարծես դիտմամբ հեռացել է այս անկյունը խուլ, որ իրեն չխանգարեն, շատ եռ ու զեռով, ժխորի աղմուկով իրեն չնեղացնեն:

 

Ապրում է իր քեֆին, կատարում է այն ամենը, ինչ հարկ է, աշխատում է նմանվել մեծ քաղաքներին և օրինակ դառնալ շրջակա գյուղերի համար: Փոքրիկ այդ քաղաքը գավառի կենտրոնն է, նրան են նայում հարյուրավոր գյուղեր՝ թառած լեռան կատարին, խոր ձորերի մեջ ընկած գյուղեր:

 

Դրսի աշխարհի հետ ունեցած կապը փոստն է, որ գալիս է անկանոն, բեռը կես ճամփին թողնում, որ հետո վերադառնա բերի. կապը ծուռ ու մուռ խճուղին է, որ լղար եզան պես կողքի ճաղերն է ցցել, կապը՝ հեռագրի մի բարակ թելն է, որ անցնում է տասնյակ վերստեր անմարդաբնակ սարերով, կտրում հավիտյան ձյունապատ լեռների կատարներ, իջնում անդնդախոր ձորեր և հասնում հեռավոր երկաթուղուն: Շատ հաճախ է գիծը կտրվում. ձյան հյուսեր, սարի քամի, փոթորիկ պոկում են սյունը տեղից: Սարերով անցնելիս մեկ էլ հանկարծ հանդիպում ես հեռագրասյուների ուղիղ շարքին ու բարակ երկաթալարին, որ կանչում է ասես հուսակտուր ու խեղճ՝ մեծ քաղաքին հաղորդում, որ այնտեղ, երկաթուղուց հարյուրավոր վերստեր հեռու, լեռներով փակված մի գետահովտի վրա անհոգ ընկած գավառական փոքրիկ քաղաքում ևս կա մոլեկուլյար աշխատանք, այնտեղ էլ են շինում, այնտեղ էլ է բաբախում թեկուզ մի երակ, որ տանում է դեպի սիրտը՝ լայնարձակ Միությունը Խորհրդային: Մարդ այնպես խղճահարվում է, երբ ձյունապատ լեռան գլխին՝ ժխորից հեռու, հանկարծ լսում է, թե ինչպես նվվում են երկաթի թելերը հեռագրի, ինքդ էլ ուզում ես կանչես, որ մեծ ճամփով անցնող գնացքը մի օր էլ շուռ տա ուղին իր և մխրճվի քնած լեռնապարն այս, լեռները վախենան, բազմանան գործարանները, խաղաղ ու հանդարտ գետահովիտում այս վառվեն հսկա լապտերները քաղաքի:

 

Ամեն ինչ դանդաղ է, խաղաղ գավառական այս խուլ անկյունում: Շտապելու հարկ չկա. կենտրոնից հեռու լինելը, մարդաշատ քաղաքի կարիքներին անհաղորդ լինելը ստեղծում է անհրաժեշտ միջավայր, ուր առատորեն զարգանում է գավառացու մտավոր կարճությունը, նրա մեղկ և կենդանական կյանքը, որկրամոլ և թուլամորթ լինելը: Կատարյալ քաղքենի, օրինապաշտ, պինդ փարած հնօրյա ադաթին՝ նավասարդին ու ձմռան երկար գիշերների զրույցներին:

 

Առաջադրանքներ

 

 

Ա) Քաղաքին տրված են բնորոշումներ: Տեքստից ընտրեք արտահայտություններ և նախադասություններ, որոնք հաստատում են տվյալ բնորոշումը:

 

Քաղաքն օրինակ է շրջակա գյուղերի համար։

աշխատում է նմանվել մեծ քաղաքներին և օրինակ դառնալ շրջակա գյուղերի համար:

Անշտապ է ամեն ինչ այս քաղաքում ու դանդաղ։

Ամեն ինչ դանդաղ է, խաղաղ գավառական այս խուլ անկյունում

Քաղաքը շատ է փոքրիկ ու աննկատ։

Խաղաղ և իր քեֆին ապրում է փոքրիկ քաղաքը, որ գրպանի քարտեզի վրա չի էլ նշանակված թեկուզ որպես միջակետ:

Հեռու է աշխարհի անցուդարձից այս քաղաքը

Դրսի աշխարհի հետ ունեցած կապը փոստն է, որ գալիս է անկանոն

Քաղաքն անկյուն է մտել, որ իրեն աղմուկը չխանգարի։

Կարծես դիտմամբ հեռացել է այս անկյունը խուլ, որ իրեն չխանգարեն

Բ) Ըստ ձեր ընթերցած հատվածի՝ ներկայացրեք այս գավառական քաղաքի բնակչին:

Քաղաքի բնակիչը դանդաղ է, հանգիստ,Շատակեր, վախկոտ

Մթնոլորտային ճնշման կախումը բարձրությունից:

1. Ինչպե՞ս է փոփոխվում մթնոլորտային ճնշումը Երկրի մակերևույթից վեր բարձրանալիս:

Երկրի մակերևույթից վեր բարձրանալիս օդի շերտի հաստությունը նվազում է, և նրա գործադրած ճնշումը փոքրանում է։

 

2. Ինչո՞ւ է մթնոլորտային ճնշման արժեքը կախված տվյալ վայրի բարձրությունից:

 

Քանի որ մթնոլորտային շերտերը նույնպես ճնշում են գործադրում։

 

3. Ի՞նչ նմանություն կա հեղուկի սյան և մթնոլորտային օդի սյան ստեղծած ճնշումների միջև:

 

Այն որ մթնոլորտային շերտերը ինչպես հեղուկի շերտերը նույնպես ճնշում են գործադրում իրար վրա

 

4.Կարելի՞ է արդյոք մթնոլորտային ճնշումը հաշվարկել հիդրոսատատիկ ճնշման բանաձևով: Ինչու՞:

 

Ոչ չի կարելի, քանի որ մթնոլորտային ճնշման խտությունը փոխվում։

 

5.Ինչ է բարձրաչափը?

Մթնոլորտի ստորին շերտում յուրաքանչյուր 11մ բարձրանալիս ճնշումը նվազում է սնդիկի սյան 1 մմ-ի չափով: Իմանալով այս կապը՝ կարելի է անհեղուկ ծանրաչափի սանդղակն աստիճանավորել այնպես, որ այն ցույց տա վերելքի բարձրությունը: Այդպիսի սարքը հայտնի է որպես բարձրաչափ:

 

6.Ինչ սկզբունքով է գործում ջրմուղը:

Երկու խողովակներն էլ լցնենք ջրով: Եթե վերին ծորակը բացենք, ապա նրանից ջուրը կհոսի այնքան ժամանակ, մինչև ջրի մակարդակին: Նույնը տեղի կունենա միջին և տորին ծորակները բացելիս: Ուրեմն՝ ծորակներից ջուրը կհոսի այնքան ժամանակ, քանի դեռ ձախ խողովակում ջրի մակարդակն ավելի բարձր է ծորակների մակարդակից: Այս սկզբունքի վրա է հիմնված ջրմուղի աշխատանքը

 

7. Նկարագրել մխոցավոր հեղուկային պոմպի կառուցվածքն ու աշխատանքը:

 

8.Ինչ է ջրաբաշխական մամլիչը:

Ջրաբաշխական մամլիչի հիմնական մասը բաղկացած է տարբեր տրամագծերով երկու գլաններից, որոնք միացված են խողովակով, լցված են հեղուկով (ջրով կամ հանքային յուղով) և փակված գլանների պատերին կիպ հպված շարժական մխոցներով:

 

9.Ո՞ր օրենքի հիման վրա է գործում ջրաբաշխական մամլիչը:

Այն գործում է Պասկալի օրենքի հիմման վրա՝ Հեղուկներն ու գազերը իրենց վրա գործադրվող ճնշումը միատեսակ են հաղորդ Continue reading