Տեղեկություն Էրեբունի ամրոցի մասին

Երևանի հարավ-արևելյան ծայրամասում տեղակայված Արին բերդ բլրի վրա են պահպանվում Հայաստանի Հանրապետության հնագիտական ժառանգության ամենանշանավոր հուշարձաններից մեկի` Էրեբունի բերդաքաղաքի մնացորդները։ Այն կառուցվել է Ք․ ա․ 782թ. ուրարտական տերության հզորագույն արքաներից մեկի ՝ Արգիշտի I-ի (Ք․ ա. մոտ. 786-765/764 թթ.) կողմից, ով, համաձայն Խորխորյան արձանագրության, Հայկական լեռնաշխարհի արևմտյան մասում գտնվող Խաթե և Ծուփանի երկրներից այստեղ է  վերաբնակեցրել 6600 զինվորների։ Դեռևս 1879-ին բլրի ստորոտից հայտնաբերված առաջին սեպագիրը, այնուհետև   ռուս հնագետ Ա. Ա. Իվանովսկու ուսումնասիրությունները, միանշանակ, ձևավորում են մասնագիտական հետաքրքրություն հնավայրի նկատմամբ, իսկ 1950-ին սկսվում են Էրեբունի ամրոցի կանոնավոր պեղումները՝ Կ. Հովհաննիսյանի ղեկավարությամբ։

Տեղեկություն Էրեբունի պատմահնագիտական արգելոց-թանգարանի մասին

«Էրեբունի» պատմահնագիտական արգելոց — թանգարանը հիմնադրվել է 1968թ. հոկտեմբերի 19-ին՝ ի նշանավորումն Երևան քաղաքի 2750-րդ տարեդարձի։ Թանգարանը ստեղծվել է Երևան քաղաքի վարչական սահմաններում գտնվող երեք նշանավոր հնավայրերի՝ Արին բերդ, Կարմիր բլուր և Շենգավիթ, և այդ հնավայրերից հայտնաբերված նյութական մշակույթի մնացորդների և գտածոների հիման վրա։ Արգելոց-թանգարանն այսօր իր գործունեությունն իրականացնում է «Կարմիր բլուր» և «Շենգավիթ» մասնաճյուղերով։ Այն հանդիսանում է հանրության համար այցելելի միակ հնագիտական արգելոց-թանգարանը Երևան քաղաքում և կարևոր ուրարտագիտական կենտրոն տարածաշրջանում։Նախագծի հեղինակներն են ճարտարապետներ՝ Շմավոն Ազատյանն ու Բաղդասար Արզումանյանը, քանդակագործը՝ Արա Հարությունյանը։

Իմ տպավորությունները ճամփորդությունից։

Երեկ 3/22/2024թ․Մենք գնացինք Էրեբունի վարչական շրջան։ Սկզբում մենք գնացինք Էրեբունի Ամրոց, որն ինձ շատ դուր եկավ այնտեղ մենք տեսանք սեպագրեր և լիքը քարուքանդ կառույցներ։ Մոտավորապես 1 ժամ հետո մենք մտանք թանգարան որտեղ տեսանք տարբեր այնտեղ մենք տեսանք Ուրարտուի տարազը, տարբեր զարդեր և ափսեներ։ Ինձ ամենից դուր եկան զարդերը և օձի զարդերը։ Ճամփորդությունը ինձ դուր եկավ։

Սիրելի՛ սովորող, կարգավորի՛ր բլոգդ, լրացրո՛ւ կիսատ աշխատանքներդ: Բլոգումդ եղած նյութերը համեմատի՛ր իմ բլոգում առկա նյութերի հետ, որոնք պետք է կատարած լինեիր և լրացրո՛ւ բացթողումներդ:

Թվանշանով գնահատի’ր ինքդ քեզ։

Ես ինձ կգնահատեմ 9․․․?

Ա)3,853>2,64

Բ)72,93<73,851

Գ)15,899<14,9

Դ)0,382>0,45

Ե)78832,91>78732,91

Զ)663,0001<663,0002

Ա)-6,73>-6,81

Բ)-0,432>-1,431

Գ)-11,2>-11,21

Դ)-3,756<-3,706

Ե)-0,38>-1,001

Զ)-5,555<-4,999

ա) 6

բ) 3

գ) 8,

դ) 2, 3,

ե) 3, 4

զ) 8, 9, 10

Ա)7,21>7,2

Բ)99,2>98.9

Գ)55,3<56,4

Դ)3,285>3,185

Ա)2,547>2,537

Բ)5,568>4,568

Գ)10,85<10,95

Դ)885,62<885,603

Ա)2, 3.2 , 4

Բ)7, 8.93 ,8

Գ)74, 75.32 ,76

Դ)28, 29.66 ,30

Ե)5688, 5689.1 ,5690

Զ)3283, 3284.9,3285

5,6, 11,2, 11,56, 28,43, 60,32, 60,325, 3291,83

41,01,10,3,8,94,5,69,-0,5,-3,2,-3,27

Լրացուցիչ

Ա)6,375

Բ)0,893

Գ)294,3

Դ)783,6

Ե)18,6

Զ)-11,25

Փոքր Ասիայի Մագնեսիա քաղաքի մոտ Ք․ա․ 190թ․ տեղի ունեցած ճակատամարտում Սելևկյանները պարտություն կրեցին Հռոմից։ Ստեղծված նպաստավոր միջազգային իրադրություններից օգտվելով՝ Ք․ա․ 189 թ․ Արտաշեսը Մեծ Հայքում և Զարեհը Ծոփքում վերականգնեցին անկախությունը։ Հռոմը, որին ձեռնտու էր իր հակառակորդ Սելևկյան տերության թուլացումը, անմիջապես ճանաչեց նրանց անկախությունը։

Մեծ Հայքի նորահռչակ թագավորությունն իր հիմնադրի անունով կոչվում է Արտաշեսյան։

Նույն ժամանակ անկախացավ նաև Փոքր Հայքը։ Ք․ա․ 180-ական թթ․ Փոքր Հայքի արքան Միհրդատ Երվանդականն էր։ Քիչ ավելի ուշ՝ Ք․ա․ 163 թ․ անկախություն է ձեռք բերում նաև Կոմմագենեն, որը նախկինում Մեծ Հայքի բաղկացուցիչ մասն էր։ Այդպիսով՝ Ք․ա․ 2-րդ դարից կային 4 հայկական թագավորություններ՝ Մեծ Հայքը, Փոքր Հայքը, Ծոփքը և Կոմմագենեն։

Արտաշես 1-ը և հայկական հողերի միավորումը։ Սելևկյան պետությունն արել էր ամեն ինչ, որ թուլացնի Հայաստանը։ Ք․ա․ 201-190 թթ․ ընթացքում Ծոփքից բացի Մեծ Հայքից անջատվել էին սահմանամերձ այլ շրջաններ ևս։ Առիթից օգտվել էին նաև այլ պետությունները՝ նվաճելով հայկական մի շարք տարածքներ։

Արտաշես 1-ի (Ք․ա․ 189-160) առաջնահերթ խնդիրներից էր Մեծ Հայքից անջատված տարածքները վերադարձնելը։ Նա Մարաստանից (Ատրպատականից), Վրաստանից, Պոնտոսից, իսկ ավելի ուշ՝ Սելևկյան տերությունից հետ գրավեց և Մեծ Հայքին վերամիավորեցանջատված շրջանները։

Փաստորեն Արտաշես 1-ը Մեծ Հայքի մեջ վերամիավորեցհայկական տարածքների մեծագույն մասը։ Այդ պատճառով էլ հույն պատմիչ Պոլիբիոսը նրան անվանում է «Հայաստանի մեծագույն մասի կառավարիչ»։

Զարեհի մահից հետո Արտաշես 1-ը փորձեց Մեծ Հայքիվ միացնել նաև Ծոփքի թագավորությունը։ Դա, սակայն, չհաջողվեց։ Այդ ծրագիրը հետագայում իրականացրեց Արտաշես 1-ի թոռը՝ Տիգրան Մեծը։

Արտաքին քաղաքականության մեջ ևս Արտաշես 1-ը հասավ լուրջ ձեռքբերումների։ Ք․ա․ 183-179 թթ․ Փոքր Ասիայի տարածքում 5 փոքր պետություններպատերազմ էին մղում միմյանց դեմ։ Որպես տարածաշրջանի 2 ազդեցիկ ուժեր՝ Հռոմեական պետությունն ու Մեծ Հայքը միջամտեցին պատերազմի դադարեցման համար։ Հաշտության պայմանագրի կնքման ընթացքում Արտաշես 1-ը կարողացավ ընդարձակել Փոքր Հայքի տարածքը Պոնտոսի հաշվին։ Նրա նպատակը հայկական բոլոր հողերը մեկ թագավորության մեջ միավորելն էր։

Նա վարում էր իր հակառակորդ Սելևկյան տերությունը թուլացնելու քաղաքականություն։ Երբ Մարաստանի սատրապ Տիմարքոսն ապստամբեց Սելևկյանների դեմ և իրեն հռչակեց անկախ թագավոր, Արտաշես 1-ը օգնեց նրան իր զորքերով։

Հարցեր և առաջադրանքներ

1․ Ե՞րբ է տեղի ունեցել Մագնեսիայի ճակատամարտը։ Ի՞նչ նշանակություն է ունեցել այն Հայաստանի համար։

Փոքր Ասիայի Մագնեսիա քաղաքի մոտ Ք․ա․ 190թ․ տեղի ունեցած ճակատամարտում Սելևկյանները պարտություն կրեցին Հռոմից։

2. Ո՞վքեր վերականգնեցին Մեծ Հայքի և Ծոփքի անկախությունը։

Ք․ա․ 189 թ․ Արտաշեսը Մեծ Հայքում և Զարեհը Ծոփքում վերականգնեցին անկախությունը։

3․ Ե՞րբ են անկախացել Ծոփքը և Փոքր Հայքը։ Ո՞վ էր Փոքր Հայքի արքան Ք․ա․ 180-ական թթ․։

Ք․ա․ 180-ական թթ․ Փոքր Հայքի արքան Միհրդատ Երվանդականն էր։

4․ Ե՞րբ է գահակալել Արտաշես 1-ը։

Արտաշես 1-ը գահակալել է Ք․ա․ 189-160թ․։

5․ Ե՞րբ և ու՞մ գլխավորությամբ է հռչակվել Կոմմագենեի անկախ թագավորությունը։

Ք․ա․ 163 թ․ անկախություն է ձեռք բերում նաև Կոմմագենեն, որը նախկինում Մեծ Հայքի բաղկացուցիչ մասն էր։ Այդպիսով Ք․ա․ 2-րդ դարից կային 4 հայկական թագավորություններ Մեծ Հայքը, Փոքր Հայքը, Ծոփքը և Կոմմագենեն։

6․ Ո՞ր երկրներից է Արտաշեսը հետ գրավել հայկական հողերը։

Նա Վրաստանից, Մարաստանից, Պոնտոսից, իսկ ավելի ուշ Սելևկյան տերությունից հետ գրավեց և Մեծ Հայքին վերամիավորեցանջատված շրջանները։

7․ Ինչու՞ է հույն պատմիչ Պոլիբիոսը Արտաշես 1-ին անվանել «Հայաստանի մեծագույն մասի կառավարիչ»։

Արտաշես 1-ը Մեծ Հայքի մեջ վերամիավորեցհայկական տարածքների մեծագույն մասը։ Այդ պատճառով էլ հույն պատմիչ Պոլիբիոսը նրան անվանում է «Հայաստանի մեծագույն մասի կառավարիչ»։

8․ Ներկայացրեք Արտաշես 1-ի արտաքին քաղաքականության արդյունքները։

Մարտ 18-22

Day 1.

Classwork-check up the documents.

Fill in the form and do the discussion about EASTER.

IMPORTANT NOTE ! Do not do these exercises at home before our meeting. This is our classwork activity.

Chicks-ճուտիկներ

Bunny-նապաստակի ձագ

Easteregg-զատիկի ձու

Eggs-ձվեր

Rabbit-ճագար

Chocolate -շոկոլադ

Duckling-բադի ձագ

Daffodils-նարգիզ

Spring- գարուն

Basket- զամբյուղ

Lambs-գառ

Bonnet —

Iris-մանուշակ

Jellybeans-ժելեյի հատիկներ

Hyacinth-յասաման

DAY 2

Check up ; Oxford word skills, page 60 exercises

Classwork.fill in the form

149. Նախադասությունն ընդարձակի´ր՝ ե՞րբ, երբվանի՞ց, որքա՞ն ժամանակ, մինչև ե՞րբ  հարցերին պա­տասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

Երեկվա ընթրիքից մի տարօրինակ ճռռոց եմ լսում:
Ես իմ կարծիքն ասել եմ մի ամիս առաջ:
Հինգ օր գնաց, գնաց, և հասավ մի քաղաքի:
Ծաղրածուն գլուխ տվեց ու հեռացավ երեկոյան:
Նավաստին բաց ծով էր դուրս եկել, առավոտյան:
Արդեն կեսգիշեր էր և ծովն արդեն փոթորկել էր:
Գարնանը թռչունները չվելու էին:

150.  Տրված հարցերին պատասխանի´ր:

Ո՞վ ես:

Ես Արփին եմ։

Բնավորության ի՞նչ լավ գծեր ունես:

Ես ունեմ մեկ հետաքրքիր բնավորություն, ես միշտ հավաքում եմ և լավ գործեր անում, երբ հոգնածեմ։

Բնավորությանդ մեջ ի՞նչն ես ուզում շտկել:

Ես ուզում եմ շտկել իմ հանձնվելու արագությունը, քանի որ ես արագ եմ հանձնվում։

Ո՞ւմ հհտ (ի՞նչ տարիքի, ինչ­պիսի՞ մարդկանց հետ) ես ուզում էր ըկերություն  անել:

Տարիքը իմ տարիքի ընկերների և ավելի մեծ այնպես մարդկանց հետ որոնք իմ պիսի են և ինձ կարող են միշտ հասկանան ու միշտ իմ կողքին լինեն։

151. Տրված բառերն ըստ հոմանիշության (իմաստների մոտիկության) բաժանի´ր հինգ խմբի:

Մնացուկ, խորդանոց, ոստ, մնացորդ, շյուղ, թափոն, մա­ռան, հանդիմանանք, նկուղ, կասկած, թերմացք, նախատինք, տարակույս, պարսավանք, հանդիմանություն, տարակու­սանք, շտեմարան, երկմտություն, թափթփուկ, անպատվություն, երկվություն, շիվ, կշտամբանք, նպարանոց, ճյուղ, ավելցուկ, անարգանք:

1. Մնացուկ, մնացորդ, թափոն, թերմացք, թափթփուկ, ավելցուկ

2. խորդանոց, մա­ռան, նկուղ, շտեմարան, նպարանոց,

3. ոստ, շյուղ, տություն, շիվ, ճյուղ,

4. հանդիմանանք, նախատինք, պարսավանք, հանդիմանություն, երկվություն, կշտամբանք ավելցուկ, անարգանք, անպատվություն,

5. կասկած, տարակույս, տարակու­սանք, երկմտություն

152.  Տրված արտահայտությունները գործածելով՝ մի պատմություն հորինի´ր:

Երկու ոտքը մի մաշիկ դրեց: Դռնեդուռ ընկավ: Կապանք- ներից ազատեց: Զգաց մոտենալը: Խորամանկությամբ ոչ ոք նրա հետ չափվել չէր կարող: Այդտեղ էլ երկար չմնաց

Երկու այծ

Ինձ սովորեցրեց, որ պետք է բոլորին զիճել և եսասեր չլինել

Ծառերի գանգատը

Մեզ այս պատմությունը սովորեցրեց, որ միշտ ծառերը պետք է խնամենք, այլ ոչ թե փչացնել

19.03.24.pdf

18.03.24.pdf